Zasady kompozycji w fotografii

Poradnik ten został napisany przez fotografa Michała Dulembę. Przygotowaliśy go w szczególności dla fotografów amatorów (choć liczymy też, że zajrzą do niego i zawodowcy). Znajomość podstawowych zasad kompozycji zapewni robienie wartościowych zdjęć, a dla osób projektujących albumy - znacznie ułatwi selekcję wykonanych już fotografii oraz właściwe ich kadrowanie. Zasady kompozycji w fotografii. Temat rzeka. Wystarczył na niejedną książkę i wiele prac magisterskich na ASP. Absolutne minimum da się zmieścić w kilku podpunktach:

1) Nie dotykaj krawędzi

Chodzi o to, aby uważać, by żaden z kluczowych elementów zdjęcia nie stykał się swoją krawędzią z krawędzią zdjęcia. Raczej albo coś utnij, albo zostaw trochę "powietrza" pomiędzy tym elementem a krawędzią. Jeśli jednak to zrobisz, prawie na pewno będzie to bardzo ściągać wzrok i trochę drażnić.

2) Tnij konkretnie

Trochę jakby dopowiedzenie do punktu pierwszego. Jeśli ucinamy coś na zdjęciu tylko trochę (np. stopa z całej sylwetki, albo ucho w portrecie itp.) to w 9 przypadkach na 10 zdjęcie będzie wyglądać na przypadkowe. Co innego jeśli utniemy "porządny kawałek" - wtedy jest jasne, że tak właśnie miało być.

3) "Złoty podział"

Osławiony, przegadany. Patrząc na matówkę wyobraź sobie (lub zamów taką właśnie matówkę) poziome i pionowe linie dzielące obraz na 3 części - zarówno w pionie, jak i poziomie. Powstaną 4 punkty przecięcia tych linii, zwane również mocnymi punktami obrazu. Tam warto umieszczać nasz główny obiekt - ponieważ najpierw tam kierujemy wzrok. (Wiatrak umieszczony jest w "mocnym punkcie", a linia horyzontu znajduje się na jednej z linii dzielących na 3).

4) Daj powietrze po odpowiedniej stronie

Jeśli np. portretowana osoba patrzy w lewo, dobrze jest, jeśli po tamtej stronie zostawimy więcej wolnego miejsca. Jeśli tego miejsca nie będzie, stworzymy pewne napięcie na zdjęciu - warto czasem z tego świadomie korzystać. Podobnie jest z poruszającymi się obiektami. Zostawiamy miejsce po stronie, w którą się poruszają.

5) Równoważ plamy

Wyobraź sobie, że ktoś wbija w spód Twojego zdjęcia szpilkę. Czarny kolor waży najwięcej, biały najmniej. Fotografuj tak, aby zdjęcie miało szansę utrzymać "równowagę" na tej szpilce. Inna technika, która się przydaje tutaj, to przymykanie oczu, co daje "zwiększenie kontrastu" i ułatwia sterowanie tymi plamami.

6) Nie przecinaj linią narożnika

Staraj się, nawet przy kompozycji "po przekątnej", aby prowadzone linie nie wychodziły przez narożnik. Bywa, iż daje to wrażenie "pęknięcia" zdjęcia, czy jego "wylewania się" przez któryś narożnik. Poprowadź linie obok narożnika.

7) Szukaj wzorów i powtórzeń

Często wystarczy się chwilę przyjrzeć danej lokalizacji, aby zobaczyć powtarzające się elementy - latarnie, okna czy np. podobnie ubrani ludzie. Szukaj tych powtórzeń i pokaż je na zdjęciu wzmacniając je. Często mówi się, że zdjęcie ma wtedy rytm.

8) Pionowo znaczy dynamiczniej

Zwykle zdjęcia pionowe uważane są za dynamiczniejsze od poziomych. Wynika to m.in. z tego, jak prowadzony jest wzrok podczas ich oglądania.

9) Wykorzystuj naturalne "ramki"

Bramy, okna, drzwi, drzewa etc. ładnie "zamykają" zdjęcie, skupiając wzrok na tym, co najważniejsze.

Na kompozycję wpływają też używane kontrasty (kształtu lub koloru), ale to temat na osobny tekst.

Nie byłoby tekstu o kompozycji bez stwierdzenia, iż zasady są po to, by je łamać - oczywiście po wcześniejszym ich opanowaniu.

autor tekstu: Michał Dulemba
www.michaldulemba.pl
www.pieknydzien.pl
www.mediawindmill.pl